واجب چهارم از واجبات عمره تمتع ، سعى بين صفا و مروه است . و خود يكى از اركان است كه اگر عمداً ترك شود ، حج باطل خواهد بود ؛ خواه علم به حكم داشته يا جاهل به حكم باشد .و قصد قربت در سعى معتبر است . ولى ستر عورت و طهارت از حدث يا خبث در آن معتبر نيست . و بهتر است كه طهارت رعايت شود .
مسأله 337 ـ سعى بايد بعد از طواف و نماز طواف آورده شود و اگر پيش از طواف يا نماز آن آورده شود ، اگر از روى عمد باشد لازم است بعد از آنها اعاده شود و حكم كسى كه طواف را فراموش كند و بعد از سعى يادش بيايد ، پيشتر گفته شد .
مسأله 338 ـ نيت در سعى معتبر است . به اين معنى كه اگر در عمره است ، به نيت عمره و اگر در حج است به نيت حج ، قربة الى اللّه آورده شود .
سعى يعنى چه ؟ رفت و آمد بين صفا و مروه را سعى گويند . صفا در يك طرف و مروه در طرف ديگر قرار دارد . رفتن از اول جزء صفا به مروه را يك شوط گويند . و همچنين برگشتن از اول جزء مروه به صفا يك شوط است . و تمام سعى هفت شوط است .
بنابراين سعى از صفا شروع و در شوط هفتم به مروه ختم مىشود .
و احتياط است كه پاشنه پا بلكه هر دو پا را به صفا قرار داده به سوى مروه حركت كند و حدود مقدار چهار پله از صفا بالا رفته و نيت را مردّد بين شروع از آنجا يا پايين پله ها بكند . و در مروه انگشتان پا بلكه هر دو پا را به آنجا قرار داده ، در بازگشت پاشنه پا و بلكه هر دو پاى او به مروه و سر انگشتان به سوى صفا باشد و به همين كيفيت تا تمامى 7 شوط را بياورد ولى بعيد نيست اين دقت لازم نبوده و همان صدق عرفى كافى باشد . و نيز احتياط لازم است كه موالات ( پى در پى بودن ) را مراعات كند به طورى كه فصل معتد به ، در بين اشواط حاصل نشود . و وقتى حاجى بخواهد از مسجد الحرام به سعى برود ، صفا طرف دست راستش قرار مىگيرد .
تذكر : در حال حاضر پله در صفا نيست كه به مقدار چهار پله از صفا بالا رود .
مسأله 339 ـ هرگاه سعى را از مروه شروع كند ، يك شوط آورده يعنى از مروه به صفا رسيده ، بايد آن را لغو دانسته و از صفا شروع نمايد ، و همچنين اگر كمتر از يك شوط آورده و آوردن بيش از يك شوط نيز همين حكم را دارد ، مثل اينكه در بين راه صفا و مروه در شوط دوم يا ، سوم باشد .
مسأله 340 ـ لازم نيست رفت و آمد ( سعى ) بين صفا و مروه ، پياده باشد و سعى سواره بر حيوان يا دوش انسان يا چرخهايى كه فعلاً در آنجا متداول است ، جايز است . ولى در هر حال بايد ابتداء از صفا و ختم به مروه باشد .
مسأله 341 ـ لازم است رفت و آمد بين صفا و مروه از راه متعارف باشد و اگر از صفا از توى مسجد يا راه ديگرى به سوى مروه و همچنين از مروه به سوى صفا برود كافى نيست . بلى لازم نيست رفت و آمد ، در يك خط مستقيم باشد .
مسأله 342 ـ واجب است هنگام توجه به مروه آن را رو به روى خود قرار دهد . و همچنين در بازگشت از مروه به صفا ، بايد متوجه به صفا باشد . پس اگر هنگام سعى به طور عقب گرد برود ، كفايت نمىكند . و التفات به طرف راست و چپ و پشت سر ، هنگام سعى عيبى ندارد . ولى بهتر است به پشت سر التفات نكند .
مسأله 343 ـ نشستن روى صفا يا مروه يا در بين آنها به جهت استراحت عيبى ندارد ، گرچه احتياط است كه بين آن دو ننشيند .